Yasalar ya da yasalar çerçevesinde yapýlan sözleþmelerle mallara birden fazla kiþinin birlikte malik olmasýna elbirliði mülkiyeti denir. Elbirliði ya da iþtirak halinde mülkiyet durumunda malik olunan mal üzerinde paylar belirlenmemiþtir. Diðer bir ifadeyle, mülkiyet hakkýna sahip her bir kiþi malik olunan malýn tamamý üzerinde hak sahibidir. Tapuda elbirliði mülkiyetinde de miras nedeniyle ya da mal sahipliði dolayýsýyla elde edilen mülk paylara ayrýlmamýþtýr. Bu nedenle de hak sahibi kiþiler paydaþ deðil aslýnda ortaktýr. Peki tapuda elbirliði nasýl bozulur?
Tapuda elbirliði ile mülkiyet
Bir mülke iþtirak ya da elbirliði halinde malik olunmasý durumu genellikle miras iþlemlerinde görülür. Elbirliði ile mülkiyet, birden çok kiþinin paylarý belirlenmeden bir mal / mülk üzerinde ayný haklarla malik olmasý halidir. Burada bahsi geçen mal / mülk bir gayrimenkulse elbirliði þeklindeki ortaklýk tapu senedi üzerindedir. Tapuda elbirliði ile ortaklýk durumunda, her bir malik tapu üzerinde ayný haklara sahiptir. Tapu miras sonrasý elde edilmiþ ise, bu gayrimenkul üzerinde mirasçýlarýn paylarý belli deðildir ve gayrimenkule iliþkin olarak tek baþlarýna karar veremezler.
Elbirliði ile mülkiyette tasarruf hakký
Elbirliði ile mülkiyet temel olarak paydaþlýk kavramýný deðil ortaklýk kavramýný iþaret eder. Bir gayrimenkul üzerinde birden çok kiþinin elbirliði ile malik olmasý, bu kiþilere paydaþlýk hakký tanýmaz. Maliklerden her biri bir gayrimenkulün tamamýnda hak sahibidir, yani aradaki iliþki ortaklýk iliþkisidir. Örneðin; miras iþlemlerinde mirasçýlardan biri kendi payýný satma isteði ile gayrimenkulun bir kýsmýný satamaz ya da baþkasýna devredemez. Elbirliði ile mülkiyet, mülk ile ilgili kararlarýn tüm hak sahipleri tarafýndan birlikte alýnmasýný gerektirir.
Tapuda elbirliði nasýl bozulur?
Elbirliði ile mülkiyet nasýl paylý mülkiyet haline çevrilir? Ya da elbirliði ile mülkiyette hak sahiplerinin paylarý ne þekilde belirlenir? Bu sorularýn cevaplarý, mirasla birden fazla mirasçýnýn elbirliði ile malik olduðu bir gayrimenkul örneði ile basitleþtirilebilir. Tüm mirasçýlarýn birlikte karar vermek zorunda olduðu elbirliði halinde mülkiyet, mirasçýlardan birinin Tapu Sicil Müdrülüðü’ne baþvurusu ve bu baþvuru için gerekli iþlemlerin tamamlanmasýnýn ardýndan paylý mülkiyete dönüþür. Baþvuru dilekçesi ile baþlayan süreçte dilekçeye tapu ve mirasçýlýk belgesi gibi gerekli evraklar eklenir. Tapu Sicil Müdürü, diðer mirasçýlara baþvuruya itiraz etmeleri için belirli bir süre tanýr. Bu süre içerisinde diðer mirasçýlardan herhangi bir itiraz gelmezse, iþlem tamamlanýr ve tapuda elbirliði ile mülkiyet bozulur. Yani elbirliði ile mülkiyetin bozulmasý için tüm mirasçýlarýn baþvuru yapmasýna gerek bulunmaz.
Yasalar ve bu kapsamdaki sözleþmeler çerçevesinde kurulan tapuda elbirliði halinde mülkiyet, hak sahibi olanlardan birinin Tapu Sicil Müdürlüðü’ne baþvuru yapmasý ve sürecin tamamlanmasý ile bozulur.